Iemand direct vertrouwen? Kan ik dat eigenlijk wel?
Bij het aangaan van een samenwerking wordt het vaak gezegd: we gaan uit van vertrouwen, want dat is de basis van onze samenwerking.
Toch is het precies andersom, eerst ga je samenwerken. Je hebt een samenwerkingsverband nodig in een proces naar vertrouwen!
Vertrouwen komt te voet …
U gaat een samenwerking aan op basis van geloofwaardigheid en intimiteit met uw partners. Maar met geloofwaardigheid en intimiteit heb je nog geen vertrouwen. Het is wel de basis van het proces daar naartoe.
… en het gaat te paard.
Vertrouwen moet verdiend worden. Maar hoe dan? Ik vertel het je graag.
Vertrouwensformule
Dit gezegde geeft dus aan dat vertrouwen er niet zomaar is. En als je het eenmaal bereikt hebt sneller kwijt raakt dan dat je het hebt verkregen. Aan de hand van de vertrouwensformule van David H. Maister[1] is dat ook goed te begrijpen:
Vertrouwen is de optelsom van Geloofwaardigheid, Betrouwbaarheid en Intimiteit, gedeeld door Egocentriciteit.
Een kleine toelichting op de vertrouwensformule
Wat iemand tegen je zegt kan je direct nadat het gezegd is geloven. De intimiteit, in de zin van oprechte belangstelling in uw (zaken)relatie, overigens zonder dat je daarvoor een vriend(in) moet zijn, wordt veelal ook direct ervaren.
Tijd en continuïteit
Voor betrouwbaarheid is echter meer tijd en continuïteit nodig. Doet iemand ook echt wat is gezegd. Of in tegendeel, echt niet als dàt gezegd is. En als iets is toegezegd, maar onverhoopt niet gaat lukken, komt iemand je dat dan proactief zeggen? Dat alles ga je pas ervaren als je langer met elkaar optrekt in een relatie of ketensamenwerking. En blijft dat dan ook zo. Wordt iedere keer de afspraak netjes nagekomen. Of ervaar je helaas toch een glijdende schaal en merk je dat minder wordt gedaan wat wel is gezegd.
Factor tijd
De factor tijd speelt ook bij Egocentriciteit. Soms is het snel overduidelijk dat iemand hebzuchtig is. Maar het kan een flinke tijd duren totdat je weet dat iemand toch meer om zichzelf bekommert en eigen belangen toch meer dient dan de gemeenschappelijke, laat staan die van u.
Zeker als iemand de competenties heeft een zeker egoïsme te verbloemen. Zelfs in de overtreffende trap van egocentriciteit is het narcisme niet eenvoudig te herkennen. Je bent mogelijk ook eerst onder de indruk van voorgehouden talenten en successen. En hebt (nog) niet door hoe de persoon die je pas kort en oppervlakkig kent je bespeelt. Maar op een gegeven moment ontdek je wel dat de verpakking het grote ego dat er achter schuilt verhult.
Het vertrouwen komt dus ‘te voet’. U heeft tijd nodig in het proces naar vertrouwen.
En ja, het kan ‘te paard’ snel worden afgebroken.
Hoe werkt de formule?
Op het moment dat je ontdekt dat je toch steeds de tweede viool speelt, laat de formule daarvan ook de impact zien als we cijfers toekennen aan de vier elementen van vertrouwen.
Bijvoorbeeld met de cijferreeks[2] van 1 – 10, met goed als 8. Is uw vertrouwen opgebouwd vanuit een goede geloofwaardigheid plus betrouwbaarheid plus intimiteit dan telt de formule daarvoor 24 punten op. Met een geringe egocentriciteit (3) scoort het vertrouwen dus 8 punten.
Download de whitepaper
Wil je sneller herkennen of u op iemand kan vertrouwen?
Wil je bewust werken aan het geven en krijgen van vertrouwen?
Ik heb een aantal handige tips voor je op een rijtje gezet in mijn White paper “Vertrouwen”:
Analyse van bedrijfsprocessen
Wens je een analyse van bedrijfsprocessen, wil je weten hoe je persoonlijk vertrouwen vertaalt naar vertrouwen in je eigen bedrijfsvoering en tussen je eigen organisatie en die van uw partners?
Egocentrisme zit vertrouwen echt in de weg
Zelfs als er geen verband zou zijn tussen hoog egocentrisme en intimiteit en geen verband tussen geloofwaardigheid en betrouwbaarheid laat de formule de impact zien van egocentrisme. Als de eerste drie goed konden zijn (24) reduceert een goed ego (8) de waardering van het vertrouwen tot een drie.
Die onderlinge invloed tussen de vier elementen is er natuurlijk wel. Stel in de loop van de tijd ontdek je dat het hetgeen gezegd wordt maar bijna voldoende geloofwaardig is (5), de persoon in kwestie onvoldoende betrouwbaar (4). Inmiddels ervaar je gering oprechte interesse in jou (3).
Daar waar een psychiatrische narcist een tien scoort in egocentrisme moet u toch ervaren dat het ego van uw (zaken)partner toch ruim voldoende is (7). De waardering van je vertrouwen is dan fors gereduceerd naar minder dan twee!
De cijfers
Conclusie
in iemand die binnen een samenwerking in onbalans met die van anderen meer voor het eigen belang gaat raak je te paard het vertrouwen kwijt. Wetende dat vertrouwen boven elke samenwerkingsovereenkomst staat laat het zich raden wat daarvan de impact is op de partners en hun samenwerking.
Natuurlijk heeft een minderheid een persoonlijkheidsstoornis als narcisme[3]. Maar trekjes van narcistisch, theatraal en egoïstisch gedrag heeft gelukkig iedereen[4]. Je mag natuurlijk best je eigen positie behartigen, aandacht vragen voor jouw organisatie en persoon en eigen belangen inbrengen. Als je dat geheel uitsluit is jouw voorland de minderwaardige en afhankelijke in de relatie. Het gaat dus om de juiste balans van gedragskenmerken.
Bronnen
[1] David H. Maister (21.07.1949) is was professor aan de Harvard Business School en een Amerikaanse schrijver en expert op het gebied van professionele dienstverlenende bedrijfsvoering.
[2] Staatsblad van het Koningrijk der Nederlanden, 1930, 01-01-1930
[3] https://denarcist.nl/feiten-en-cijfers
[4] Willem van der Does, Zo ben ik nu eenmaal! (13e druk – 2013)